Những chiều kích của sự thành thật

nguoiluhanh.svd

Thành thật với chính mình

Nếu không đặt đời mình trong thước đo giá trị là Đức Giêsu, Đấng là Đường, là Sự Thật và là Sự Sống, thì tôi sẽ không được giải thoát. Ở lại trong Đức Giêsu nghĩa là đứng về phía Sự Thật và đây mới chính là Sự Thật có khả năng giải phóng tôi khỏi mọi nô lệ.

Trong cuộc sống, không có một nguyên tắc chuẩn xác để giúp tôi khi nào phải nên thành thật, hay phải thành thật tới mức nào, vì quan niệm về giá trị sống của mỗi người khác nhau. Nếu tôi cho rằng hạnh phúc là khi mình tích góp được thật nhiều của cải hay danh vọng thì chắc chắn tôi không thể nào đem lòng thành thật ra như một bảo bối để ứng chiến giữa những cuộc cạnh tranh khốc liệt. Nếu thấy được hạnh phúc chân thật từ cõi lòng bình yên, tôi sẽ loại  trừ những bon chen, đố kị, bỏ đi những thỏa mãn của cảm xúc nhất thời để bảo vệ tâm hồn mình.

Tuy nhiên, nói thì dễ. Trong thực tế, lắm lúc tôi cũng phân vân đứng trước sự chọn lựa nên giữ gìn lòng thành thật hay bước vào vai diễn để dối gạt đời, dối gạt người và dối gạt chính mình. Vì không phải lúc nào nội lực bản thân cũng đủ mạnh để chế ngự sự kích động của những hấp lực bên ngoài vào hạt giống tham lam ganh ghét của lòng mình.

Muốn làm chủ được bản thân thì tôi phải hiểu được chính mình. Muốn hiểu được chính mình thì tôi không được dùng ý chí để nhào nặn lòng mình thành ra một sản phẩm tốt đẹp để rồi tự đánh lừa mình. Thực tế đời sống trong cộng đoàn tu trì lắm khi khiến tôi sống hai mặt. Nói cách khác là thiếu sự chân thành, vì “nói dzậy mà không phải dzậy”. Mình đang giận mà không chịu nhận là mình đang giận, mình ganh tỵ mà cố nghĩ là mình đang phấn đấu thi đua, mình hèn yếu mà lại cho rằng mình đang nhịn nhục. Lý do mình không thấy được chính mình cũng do sự can thiệp quá vội vàng của lý trí. Trong khi thực tại là một cái gì đó rất khác với khả năng mà lý trí có thể nhận biết được.

Trong thinh lặng để nhìn vào cõi lòng mình cũng cần thái độ trung thực, thái độ này cần phải được đặt dưới ánh sáng và quyết tâm để Lời Chúa biến đổi. Để rồi từ trong thâm sâu cõi lòng toát lên những suy nghĩ, lời nói và hành động cách chân thật: “Có nói có, không nói không, thêm thắt bịa đặt là do ác quỷ” (Mt 5,37).

Thành thật với nhau

Từ thành thật với chính mình mời gọi tôi đi đến sự thành thật với tha nhân. Bởi không ai có thể cho cái mà mình không có. Con người ngày nay càng nghiêng về chiều hướng hưởng thụ, luôn đi tìm những cảm xúc tốt từ những tiện nghi vật chất đến sự muốn được nhìn nhận và tôn vinh từ những người xung quanh, nên phần nhiều đã đánh mất ý thức việc giữ gìn lòng thành thật.

Điều này không những ở cuộc sống bên ngoài nhưng đã bén rễ vào tận những cộng đoàn tu trì và cũng là thách đó không nhỏ với tôi. Mặc dù ai cũng biết rằng thành thật là một đức tính tốt, và ai cũng trông mong người khác thành thật với mình, nhưng một khi bị cuốn vào vòng xoáy tranh chấp bất tận của cuộc sống thì người ta lại thấy lòng thành thật chính là trở ngại căn bản để đi tới sự thành công.

Nhiều khi người ta còn dám tuyên bố sống giữa đời sống bây giờ mà cố giữ lòng thành thật thì đó là thái độ sống rất ngây thơ. Phải khôn khéo và đầy kỹ xảo trong từng hành động mới là kẻ thức thời và dễ dàng thành đạt. Vì vậy mà người đời thường truyền tụng với nhau câu thành ngữ: “Thẳng thắn thật thà thường thua thiệt, lẽn lách luồn lọt lại lên lương”.  Hay: “ Thế gian ai cũng ở truồng, đứa nào mặc quần là đứa khiêu dâm”

Thế rồi hơn một lần tôi đã đến với anh em bằng những màn trình diễn rất ngoạn mục: từ những lời nói trau chuốt bóng bẩy đến những hành vi lịch lãm dễ thương, miễn sao thu phục được đối phương thì dù phải nhào nặn thêm những điều sai với sự thật tôi cũng sẵn sàng. Thật khôi hài khi khán giả trung thành nhất của màn kịch tôi diễn chính là những người anh em mà ngày ngày tôi cùng chung sống, cùng hòa chung trong tiếng nguyện lời kinh, trong những việc học hành và giải trí.v.v.. và, cho đến một ngày nào đó, tôi không còn đủ năng lực để diễn xuất nữa thì lớp phấn son kia sẽ rớt xuống, đó cũng chính là lúc niềm tin yêu của mình trong lòng anh em bị rơi rụng.

Bởi, tôi có thể lừa dối được nhiều người nhưng không thể lừa dối một người nhiều lần. Để rồi cuối cùng, tất cả đều đặt nhau trong tình trạng dè dặt, cảnh giác và chỉ còn là sự tồn tại bên nhau chứ không còn là sống với nhau đúng với căn tính của bậc sống mình nữa.

Một trong những lý do khiến con người có được niềm tin vào cuộc sống là khi mỗi lời mình thốt ra đều được bên kia lắng nghe và tin tưởng. Không gì thoải mái cho bằng được sống chung với những người mà ta không cần phải dò xét hay đối phó bằng bất cứ chiêu thức nào, chỉ nhìn nhau là đã hiểu nhau rồi. Bởi lẽ muốn thương nhau thì phải hiểu nhau, mà muốn hiểu nhau thì phải tin tưởng nhau, mà muốn tin tưởng nhau thì phải thật lòng với nhau. Như thế, tôi mới có thể sống một cách trọn vẹn và sung mãn lý tưởng của ơn gọi đời thánh hiến mà tôi đang theo đuổi.

Trong thực tế không phải ai cũng biết trân quý lòng thành thật của mình, đó có thể là cơ hội để kẻ xấu lợi dụng. Vấn đề nằm ở chỗ là làm sao đủ sáng suốt để tôi biết thể hiện lòng thành thật của mình một cách đúng đắn, đừng vì vài thất bại nhỏ nhặt trong quá khứ mà tôi tập cho mình thói quen luôn che giấu sự thật như một phản xạ tự nhiên, và hình thành như một loại tính nết từ lúc nào mà chính tôi cũng không hề hay biết.

Rồi một lần nào đó bất chợt trong đời, tôi có cơ hội lắng nghe và quan sát lời nói và động tác của những đứa trẻ thơ, hay nghe được những câu chuyện đơn sơ mộc mạc của những những người nông dân miền Tây sông nước, tôi sẽ giật mình thảng thốt khi nhận ra mình đã đi quá xa trên con đường tranh chấp hơn thua để cái tôi hồn nhiên tinh khôi bị lạc mất.

Không có cái tôi linh thiêng ấy, tôi sẽ luôn nhìn đời nhìn người một cách sai lệch và bất an, rồi đổ thừa cuộc đời này chỉ là những vở tuồng mộng ảo. Mộng ảo là do chính tâm thức điên đảo của tôi khi tôi quay trật ra khỏi quỹ đạo của tình yêu và sức mạnh biến đổi của Lời Chúa, chứ đó không phải là bản chất của cuộc đời, bởi giữa dòng đời dọc ngang xuôi ngược ấy, bàn tay Thiên Chúa vẫn không ngừng nâng đỡ chở che.

Xin được mượn những lời tâm sự thật cảm động của nhạc sĩ Phạm Duy trong ca khúc Kỷ niệm để tạm thay cho lời kết: "Cho tôi lại còn nhiều, cho tôi lại tình yêu, tôi không cần khôn khéo, tôi không đòi bao nhiêu, cho tôi lòng non yếu, dễ khóc dễ tin theo… Cho tôi lại ngày đầu, chưa đi vội về sau, xin đi từ thơ ấu, đi vui và bên nhau…".

Lạy Chúa, xin biến đổi con và xin cho con để cho Ngài biến đổi trở nên như trẻ nhỏ để có thể bắt đầu lại với Chúa một mối tình chân thành, chung thủy và trung tín trong yêu thương.

■